شهید ابومهدی المهندس

 ابومهندس در گفت‌وگویی با مجله رمز عبور درباره زندگی و تحصیلات خود این گونه توضیح داده است: من جمال جعفر محمدعلی آل ابراهیم، متولد ۱۹۵۴ میلادی  (1333ش) در بخش قدیمی بصره هستم. پدرم به واسطه‌ کارش در مناطق مختلف بصره جابه‌جا می‌شد، به همین دلیل من در القرنه متولد شدم و بعدش به ابی الخصیب رفتیم. دبستان و دبیرستان را در بصره گذراندم و در ۱۹۷۳ میلادی (1352 ش) وارد دانشکده فناوری بغداد شدم و ۱۹۷۷ میلادی (1356 ش) هم فارغ‌التحصیل شدم. بعد از گذراندن دوره خدمت الزامی، وارد کارخانه عمومی آهن و فولاد بصره شدم و آنجا به عنوان مهندس عمران فعالیت می‌کردم. بعدها در رشته علوم سیاسی کارشناسی ارشد گرفتم و در حال حاضر [سال ۲۰۱۰] (1389ش) نیز در همان رشته مشغول تحصیل در مقطع دکتری هستم.

  ابومهدی المهندس در اوایل دهه هفتاد میلادی به حزب دعوت اسلامی پیوست و مقدمه‌های فقه حوزه را در دفتر آیت‌الله سید محسن الحکیم در بصره فرا گرفت. حزب دعوت اسلامی، سازمان سیاسی اسلام‌گرای شیعه در عراق است که در ۱۹۵۷ میلادی به وسیله علامه سید مرتضی عسکری و شاگردان و پیروان محمدباقر صدر تاسیس شد. در دهه ۱۹۷۰ میلادی با افزایش نفوذ این حزب در میان جوانان و شخصیت‌های مذهبی و سرکوب آن از طرف رژیم حزب بعث، الدعوه به جریانی انقلابی تبدیل شد که به مقاومت در برابر حکومت می‌پرداخت. دشمنی حزب الدعوه و دولت صدام حسین پس از قتل محمدباقر صدر رهبر معنوی این جنبش در ۱۹۸۰ میلادی (1382ش) به اوج خود رسید.

  این حزب پس از براندازی حکومت صدام در ۲۰۰۳ میلادی به وسیله ائتلاف ضد ترور به یکی از مهم‌ترین احزاب سیاسی عراق تبدیل شد، به طوری که حیدر العبادی، نوری المالکی و ابراهیم الجعفری سه نخست‌وزیر قبلی کشور همگی از اعضای این حزب بودند. حزب الدعوه از پشتیبانان مخالفان اسلام‌گرای رژیم پهلوی ایران نیز بود و پس از وقوع انقلاب اسلامی به حمایت از نظام جمهوری اسلامی پرداخت و در جریان جنگ رژیم بعث با ایران به انجام کمک‌های نظامی علیه حکومت صدام اقدام می‌کرد. ابومهدی المهندس پس از مشارکت در وقایع رجب در ۱۹۷۹ میلادی (1358ش) و دستگیری آیت‌الله شهید سید محمد باقر صدر از طرف دادگاه تحت تعقیب قرار گرفت. ماجرای رجب آن سال بدین شکل بود که در پی دستگیری سید محمد باقر صدر در ۱۲ ژوئن ۱۹۷۹(1358ش)، حزب الدعوة تظاهرات گسترده‌ای در سراسر عراق برپا کرد که در نتیجه آن صدها تن دستگیر شدند. این قیام به انتفاضه ۱۷ رجب معروف شد. رژیم بعث یک هزار و ۲۰۰ تن از بازداشت شدگان را محاکمه کرد که ۸۶ تن از آن‌ها به اعدام محکوم شدند. خیزش شعبانیه یا انتفاضه شعبانیه قیام مردم عراق علیه رژیم بعث عراق بود که سرتاسر کشور از شمال تا جنوب را دربرگرفت. با به قدرت رسیدن صدام حسین در عراق در ۱۶ ژوئیه ۱۹۷۹، روند سرکوب حزب شدت گرفت. رژیم صدام اعضای حزب را دستگیر و صدها تن از آنان را پس از محاکمه‌های فرمایشی اعدام کرد. در این هنگام ابومهدی المهندس مجبور شد در ۱۹۸۰ میلادی (1359ش) عراق را ترک کند و از کویت وارد ایران شد. ابومهدی المهندس در ۱۹۸۵ میلادی (1364ش) در حالی که در ایران بود، عضو شورای مجلس اعلای اسلامی شد. مجلس اعلا در ۱۹۸۲ میلادی (1361ش) با هدف سرنگونی حکومت صدام حسین به وسیله سیاست‌مداران و روحانیون عراقی مقیم ایران تأسیس شد و پس از سرنگونی این حکومت توسط ائتلاف ضد ترور در ۲۰۰۳ میلادی به عنوان مهمترین حزب در عراق پس از صدام مطرح شد و در سال‌های اخیر هنوز بزرگترین حزب در مجلس نمایندگان عراق به شمار می‌رود.

  در ۱۹۸۳ میلادی نیروهای مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق که مخالف صدام حسین بودند و در ایران به سر می‌بردند به صورت داوطلب در دفاع مقدس شرکت می‌کردند. این نیروها به صورت یک گردان در سپاه پاسداران سازماندهی شدند و برای نخستین بار در عملیات موسوم به خیبر که به وسیله نیروهای ایرانی علیه رژیم بعث بود، شرکت کردند. سپاه بدر در تهاجمات ایران به عراق به عنوان بخشی از نیروی مهاجم تحت فرمان سپاه پاسداران عمل می‌کرد. از جمله حملاتی که این سپاه در آن شرکت داشت، شامل عملیات قدس ۴ و عملیات کربلای ۲ بود. در ۲۰۰۱ میلادی (1380ش) ابو مهدی المهندس به جای ابوعلی بصری فرمانده نیروهای بدر شد. ابومهدی المهندس در ۲۰۰۳ میلادی (1382ش) با سرنگونی رژیم بعث در عراق به این کشور بازگشت و در ۲۰۰۵ میلادی (1385ش) در انتخابات پارلمانی به عنوان نماینده استان بابل پیروز شد اما آمریکایی‌ها اجازه فعالیت به وی ندادند و وی مجبور شد به ایران بازگردد.

  پس از تشکیل الحشد الشعبی، المهندس به عنوان جانشین فرمانده انتخاب شد و دائم در همه جبهه‌های نبرد شرکت می‌کرد. بسیج مردمی عراق یا حشدِ شعبی که به بسیج عراق نیز معروف است به نیروهای مردمی عراق گفته می‌شود که در کنار ارتش این کشور قرار دارند و با هدف مبارزه علیه داعش سازماندهی شده‌اند. در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۶ با اکثریت آرای مجلس عراق به عنوان یک سپاه جدا از ارتش رسمیت پیدا کرد. حیدر العبادی نخست وزیر عراق فرمانده کل بسیج مردمی است و ابومهدی مهندس معاون بسیج مردمی عراق و فرمانده میدانی این نیرو بود.

  وی که پیشتر در زمان حضور نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا، علیه این نیروها فعالیت نظامی داشت به وسیله آمریکا در فهرست تروریست‌های خطرناک جهان قرار داده شد. ابومهدی پس از آن به اتهام عملیات نظامی علیه نیروهای آمریکایی از منصب خود در پارلمان انصراف داد. وی در این باره و عضویتش در مجلس عراق می‌گوید: آمریکایی‌ها سیادت ملی عراق را زیرپا می‌گذارند. ده‌ها هزار نفر از جوانان عراقی را بازداشت کرده‌اند که اکثرشان هم گناهی ندارند. در موضوع مجلس عراق هم من تا همین اواخر در مجلس حاضر بودم و مثل مابقی نمایندگان در اکثر جلسات صحن و کمیسیون‌ها حاضر بودم، با وجود تهدیدات آمریکایی‌ها ضد من. ولی اخیراً رئیس پارلمان به من اطلاع داد امکان تضمین جانم وجود ندارد و او و یک مسئول دیگر بلندپایه در دولت عراق از من خواستند که در جلسات مجلس حاضر نشوم. این هم یک قلم دیگر از زیرپا گذاشتن سیادت ملی عراق [توسط اشغالگران] است.

  تلاش‌های شهید سردار سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس در کنار ولایت‌مداری مدافعان حرم، رمز پیروزی بر داعش عنوان می‌شود. شهید ابومهدی المهندس در برنامه‌ریزی و اجرای عملیات نابودی گروه تروریستی داعش در عراق نقش برجسته‌ای داشت.

  در حمله موشکی پهپاد آمریکایی 13/10/1398 به ۲ خودرو در اطراف فرودگاه بغداد، سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس و ابومهدی المهندس معاون حشدالشعبی و چند تن از اعضای حشدالشعبی هدف قرار گرفتند و به شهادت رسیدند. پنتاگون در اطلاعیه‌ای مسئولیت این ترور را بر عهده گرفت و تأیید کرد این ترور را به دستور دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا انجام داده است.